Zmieniliśmy Regulamin oraz Politykę Prywatności.
Przeczytaj dostosowaną do zmian w prawie ochrony danych osobowych treść Regulaminu oraz Polityki Prywatności.
Monitorujemy anonimowo aktywność na stronie, korzystamy z cookies.
Jeśli nie zmienisz ustawień przeglądarki pliki cookie będą zapisywane na Twoim urządzeniu. Akceptuje
Trwający od 1871 r w zaborze pruskim wzmożony ucisk i eksterminacja żywiołu polskiego przyczyniły się do obudzenia ducha polskiego, świadomości odrębności narodowej i scementowania wszystkich warstw społecznych w dążeniu do wywalczenia niepodległości.Duże zasługi miała tu przede wszystkim organizacja "SOKÓŁ"z jej wieloletnim prezesem Tadeuszem Karłowskim. Formalnie była to organizacja apolityczna i sportowa, w rzeczywistości ideowo wychowawczym duchu narodowym i patriotycznym. Ćwiczenia lancą, szpadą, patykami pozorującymi karabiny, biegi z przeszkodami, co sobotnie i niedzielne długie wycieczki z busolą w ręku były niczym innym, jak zaprawą żołnierską. Członkowie ćwiczących drużyn "Sokoła" kruszwickiego uważali się słusznie za przyszłych dowódców narodowego wojska polskiego. Pierwsza wojna światowa poczyniła w Sokole kruszwickim wyrwy, niemniej ci którzy przeżyli i powrócili do Kruszwicy po 11 listopadzie współtworzyli tworzyli Radę Ludową w skład której weszli poważniejsi obywatele, prezesi stowarzyszeń oraz żołnierze z frontu, byli aktywni członkowie organizacji polskich.
Byli wśród nich między innymi: Roman Marcinkowski, Wacław Sołtysiak,Zygmunt Prusinowski,Kazimierz Pelz, Julian Czosnkowski, Wacław Burchart, Tadeusz Karłowski, Jan Ceremus, Stanisław Miśkiewicz, Franciszek Nowacki.Rada w 100% polska była odpowiedzią na powstanie Rady Żołniersko Robotniczo Obywatelską, w składzie której znajdowali się sami niemieccy obywatele Kruszwicy. Rada ta powstała jako konsekwencja po klęsce armii niemieckiej na frontach wojennych i podpisaniu 11 listopada kapitulacji wobec aliantów co wywołało upadek cesarstwa niemieckiego.Rady takie tworzyły się we wszystkich miastach regencji poznańskiej i bydgoskiej.Kruszwicka miała do dyspozycji 50 żołnierzy, tak zwanego Heimatschutsu (niemieckie oddziały ziemi ojczystej), przysłanych z garnizonu inowrocławskiego.Oddział ten ,mający rzekomo zapewnić bezpieczeństwo ludności, w świadomości Polaków stanowił groźbę dla wszystkich odruchów narodowościowych. Polska Rada wysłała delegację do Rady niemieckiej, aby ta do swojego składu dokooptowała do swojego składu Polaków. Gdy tą propozycję pominięto milczeniem postanowiono zreorganizować Radę Ludową i przystąpić do zrzeszenia wszystkich osiągalnych, zdemobilizowanych żołnierzy, wtajemniczając ich w dalsze cele, tj. przejęcia władzy w polskie ręce.W skład zarządu weszli prócz wymienionych członków podporucznicy z armii niemieckiej ;Czesław Prusinowski, Ignacy Nowak, Antoni Nowak, Józef Urbanek. Przewodniczącym nowej rady wybrano doskonałego organizatora Wacława Sołtysiaka, sprawy zaś wojskowe powierzono Czesławowi Prusinowskiemu. Teren Kruszwicy i okolicznych wsi podzielono na rejony, przydzielając je członkom Zarządu na werbunek. W krótkim czasie zdobyto około 450 członków. Dało to początek do zrywu niepodległościowego, na który Kruszwica miała poczekać jeszcze ok półtora miesiąca do pierwszych dni roku 1919.
Kopiowanie tylko za zgodą autorów strony lub po dodaniu źródła do treści
Zalecana przeglądarka: Mozilla Firefox Zalecana rozdzielczość: od 1280 na 1024 pikseli
Kruszwica.tk korzysta z plików cookies w celu realizacji usług: statystycznych, społecznościowych, funkcjonalnych. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Zmiany ustawień dotyczących cookies można dokonać w każdym czasie. Szczegółowe informacje umieściliśmy w Polityce Prywatności i Bezpieczeństwa.