Król Władysław Jagiełło przebywając w Żninie 8 czerwca 1422r. nadał prawo
magdeburskie Kruszwicy. To jedno z najważniejszych wydarzeń w bogatej przecież
historii tego miasta, warto więc przybliżyć dokument lokacyjny wszystkim
miłośnikom historii.
Średniowieczne dokumenty pełne zawiłych formuł, pisane trudnym językiem
potrafią być nużącą lekturą. Dlatego zdecydowałem się na nieco literacki przekład,
który zachowując wiernie sens oryginału będzie przemiawiał do współczesnego
Czytelnika. Tekst tłumaczenia dostosowano do współczesnych zasad ortografii
i interpunkcji.
Tekst łaciński dokumentu lokacyjnego został zaczerpnięty z drugiego tomu
wydawnictwa źródłowego C o d e x D i p l o m a t i c u s P o l o n i a e wydanego
w 1852 roku przez Leona Rzyszczewskiego i Antoniego Muczkowskiego.
Podczas tłumaczenia wspierałem się po części na dosłownym przekładzie W.
Konecznego opublikowanym w monografii Teresy Brauer „Samorząd miejski
Kruszwicy dawniej i dziś”.
Szanowny Czytelniku! Jeśli znalazłeś błąd lub pomyłkę powiadom mnie o tym.
Wszystkie uwagi zostaną uwzględnione w następnym wydaniu dostępnym na
stronie korzenie.org.
Michał Matyjasik
Uwaga, niniejsza wersja na status beta i może zawierać błędy. Jeśli chcesz mieć
dostęp do poprawionych wersji niniejszego dokumentu pobierz go ze strony
korzenie.org


Dokument lokujący Kruszwicę
na prawie magdeburskim,
wersja: 0·2·065
przygotowana dla użytkownika serwisu
korzenie.org.

Tłumaczenie, edycja cyfrowa i oprawa graficzna
Michał Matyjasik michal@korzenie.org
Korzenie.org
© 2012



W imię Pańskie, amen.
Na wieczną rzeczy pamiątkę.
Aby błąd zapomnienia nie wyrządził szkód w przyszłości, Król i Książęta
uwiecznili (ten dokument) ozdobą pisma i uwagami świadków,
by nie zniknął wraz z upływającym czasem.
Zatem my, Władysław, z Bożej łaski Król Polski, a także najwyższy
książę Krakowa, Sandomierza, Sieradza, Łęczycy, Kujaw i Litwy,
pan i dziedzic Pomorza i Rusi
podpisaliśmy treścią niniejszą, co dotyczy wszystkich obecnych
i przyszłych, którzy wiedzieć będą o sprawach obecnych.
Przeto pragnąc, aby nasze miasto Kruszwica, założone i położone
w Ziemi Kujawskiej i powiecie inowrocławskim obfitowało w liczną
ludność i by polepszyć jego warunki, tak aby w czasie naszego
szczęśliwego królowania odczuwało stały wzrost, miasto, razem
z przedmieściem przenosimy na wieczne trwanie z prawa polskiego
na prawo niemieckie magdeburskie, jakim cieszy się nasze miasto
Inowrocław.
Usuwamy zatem wszelkie prawa polskie, wszystkie zwyczaje a także
obyczaje, które z reguły naruszają owo wymienione prawo magdeburskie.


Wyjmujemy ponadto, rozwiązujemy i na wieki uwalniamy wszystkich
mieszczan rzeczonego miasta a także jakichkolwiek kmieci oraz
mieszkańców przedmieścia od wszelkiego prawodawstwa i władzy
wszystkich Wojewodów, Kasztelanów, Naczelników, Sędziów, Podsędków
naszego Królestwa i jakichkolwiek ich urzędników oraz 25
sług, i niech mieszczanie, mieszkańcy oraz kmiecie z przedmieścia
nie nie ponoszą żadnych kar, anie niech nie odpowiadają przed
sprawami tak wielkimi, jak i małymi, mianowicie: kradzieżą, pożarem
zabójstwem, krwą, okaleczeniem członków i żadnymi innymi
nadzwyczajnymi wydarzeniami, przed nikim tylko przed swoim
swoim wójtem który będzie na dany czas, a wójt przed nami, albo
przed naszym sądem, albo przed naszym kasztelanem kruszwickim,
który będzie na dany czas: będzie on wspomniany naszym
pismem, opieczętowanym naszą pieczęcią, a odwołany w odpowiedzi
na skargi, jeżeliby się zaniedbał w czynianiu sprawiedliwości, nie
inaczej jak przez wymienione niemieckie prawo magdeburskie.
W wymienionych wyżej sprawach kryminalnych i gardłowych wójtowi
wymienionego miasta wraz z rajcami w tym miejscu i wyznaczonych
granicach dajemy moc sądzenia, orzekania, rozstrzygania,
poprawiania, potępiania i paktowania oraz treścią niniejszego
przekazujemy wszelkie predyspozycje, aby wymienione prawo
magdeburskie było przez niego wymagane i respektowane we wszystkich
punktach, orzeczeniach, założeniach, artykułach i klauzulach.
gra- Aby zaś rzeczone miasto i jego mieszkańcy obdarowani obfitą
życzliwością naszych łask mogli wyprosić łaskawość Wszechmocnego
Pana ku zbawieniu dusz naszych i naszych potomków, w obfitej
pełni naszej swobody postanawiamy, aby w wymienionym mieście
Kruszwica obchodzono targi, mianowicie tygodniowy w każdą sobotę
i doroczny w uroczystość świętego Klemensa każdego roku

i przez dwa dni potem następujące, dając i użyczając wszystkim
razem i z osobna kupcom, kramarzom, woźnicom i każdemu innemu,
ludziom jakiegokolwiek stanu, pochodzenia lub znaczenia
tych wymienionych targów, mianowicie tygodniowych i dorocznych
ze wszystkimi towarami i rzeczami, przychodzenie na nie,
handlowanie i przeglądanie, i wymianę towarów i rzeczy w ten sposób
sprzedawanych i kupowanie w zamian za to innych i wyrażanie
woli regulowania według ich uznania, i wyrażamy zgodę na lepsze
targi tego rodzaju co do sposobu i formy, a treścią niniejszego przekazujemy
wszelką zdatność według praw i zwyczajów na targach
dorocznych i tygodniowych, jakie gdziekolwiek w miastach naszego
Królestwa zwykło się według obyczaju przestrzegać.
Wam zatem, naczelnikom, burgrabiom, prokuratorom i wiceprobus,
kuratorom i jakimkolwiek urzędnikom naszego królestwa, którzy
zostaną wyznaczeni niniejszym pismem, łaską królewską przykazujemy,
aby kupcom, kramarzom, woźnicom i jakimkolwiek ludziom
odwiedzającym wymienione targi ze swoimi towarami i jakimikolwiek
rzeczami nie przeszkadzać i nie robić trudności przez jakieś
uprzedzenia, ale raczej pozwolić im wszystkim kupować, sprzedawać
i wymieniać oraz dopuścić ich według praw i zwyczajów, z których
korzystają i używają inni odwiedzający. Postanawiamy to siłą naszą
na wsze czasy.

Z zachowaniem naszych praw królewskich, zawsze i we wszystkim
potwierdzamy owo pismo przywieszając pieczęć.
Działo się w Żninie, w dniu po Świętej Trójcy roku pańskiego tysiąc
czterysta dwudziestego drugiego.
Tamże w obecności wielmożnych i zapobiegliwych: Jakuba z Koniecpola
wojewody sieradzkiego, Mościca z Poznania, Janusza z Kalisza,


Floriana z Korytnicy kasztelana wiślickiego, Domarata kasztelana
bieckiego i Piotra Szafrańca podkomorzego krakowskiego i wielu
innych wiernych naszych i godnych wiary.
Dane ręką wielebnego w Chrystusie Wojciecha, z bożej łaski biskupa
krakowskiego, kanclerza Królestwa Polskiego i Czcigodnego
Jana, dziekana krakowskiego, wicekanclerza Królestwa, szczerze
przez nas umiłowanych.
Do wiadomości czcigodnego pana Jana dziekana krakowskiego,
wicekanclerza Królestwa Polskiego.

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?